Những luật cơ bản trong đá bóng mà bạn cần biết để không “ngáo luật”

Bóng đá không chỉ là môn thể thao vua nhờ sự hấp dẫn của những pha bóng mãn nhãn mà còn vì tính chiến thuật và luật chơi chặt chẽ. Dù bạn là người chơi phong trào, cổ động viên cuồng nhiệt hay chỉ đơn giản là người yêu thích thể thao, hiểu rõ những luật cơ bản trong bóng đá là điều không thể thiếu. Vì trong một trận đấu, không thiếu những tình huống tranh cãi nổ ra chỉ vì… không hiểu luật. Hãy cùng xoilactv tìm hiểu chi tiết.

Luật số lượng cầu thủ – Không thể thiếu người, cũng không thừa người

Một trận đấu tiêu chuẩn diễn ra giữa hai đội, mỗi đội có tối đa 11 cầu thủ, trong đó bắt buộc phải có 1 thủ môn. Trận đấu không được tiếp tục nếu một đội có dưới 7 cầu thủ trên sân (do chấn thương, thẻ đỏ...).

Trong những năm gần đây, FIFA cho phép 5 quyền thay người trong thời gian thi đấu chính thức và 1 quyền thay đổi thứ 6 nếu có hiệp phụ, nhưng phải thực hiện trong 3 lượt (không tính thay người giữa hai hiệp hoặc trước hiệp phụ).

Luật bàn thắng hợp lệ – Đá vào chưa chắc đã tính!

Bàn thắng được công nhận khi toàn bộ quả bóng vượt qua vạch vôi khung thành giữa hai cột dọc và dưới xà ngang, miễn là không có lỗi vi phạm nào trước đó như việt vị, phạm lỗi, bóng chạm tay...

Nếu bóng vượt qua vạch khung thành nhưng trước đó cầu thủ đã rơi vào tư thế việt vị hoặc phạm lỗi với đối phương, bàn thắng sẽ không được công nhận.

Bóng vượt vạch vôi mới tính là bàn thắng

Luật việt vị – “Ác mộng” của tiền đạo

Việt vị là một trong những luật dễ gây tranh cãi nhất trong bóng đá.

Một cầu thủ bị coi là việt vị khi:

• Đứng gần khung thành đối phương hơn bóng và cầu thủ phòng ngự thứ hai (bao gồm cả thủ môn),

• Và tham gia vào pha bóng (chạm bóng, cản trở đối thủ hoặc chiếm lợi thế từ vị trí đó).

Tuy nhiên, không có việt vị nếu:

• Cầu thủ nhận bóng từ tình huống phạt góc, ném biên hoặc phát bóng từ thủ môn.

• Cầu thủ đứng phía sân nhà mình khi nhận bóng.

VAR (trợ lý trọng tài video) ngày nay được áp dụng để kiểm tra những tình huống việt vị sát sườn, mang lại sự công bằng hơn trong thi đấu.

Việt vị là lỗi phổ biến nhất khi tấn công

Luật đá phạt – Đừng lầm tưởng “phạt” là đá thoải mái

Có hai loại đá phạt chính:

• Đá phạt trực tiếp: Có thể sút thẳng vào khung thành để ghi bàn.

• Đá phạt gián tiếp: Bắt buộc phải chạm vào cầu thủ khác trước khi ghi bàn.

Đá phạt được đưa ra khi cầu thủ phạm lỗi như đẩy người, kéo áo, chơi bóng bằng tay, hoặc có hành vi phi thể thao. Tùy mức độ nặng nhẹ, trọng tài có thể đưa ra thêm thẻ vàng hoặc thẻ đỏ. Khoảng cách hàng rào phòng ngự phải cách điểm đá phạt tối thiểu 9,15m.

Luật thẻ phạt – Vàng chưa chắc an toàn, đỏ là rời sân luôn

Thẻ vàng cảnh cáo hành vi phi thể thao như kéo áo, câu giờ, đá xấu, phản ứng trọng tài. Khi gặp thẻ đỏ, cầu thủ phải rời sân ngay lập tức, áp dụng khi phạm lỗi nghiêm trọng, đánh nguội, dùng tay chơi bóng để ngăn cản bàn thắng, hoặc nhận hai thẻ vàng trong cùng trận.

Cầu thủ bị thẻ đỏ sẽ phải rời sân ngay

Luật penalty – Sút 11 mét, không đơn giản là "đá vào gôn"

Penalty được trao khi một cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm địa của đội mình. Cầu thủ thực hiện cú sút từ chấm 11 mét, chỉ có thủ môn đối phương được quyền cản phá. Tất cả cầu thủ khác phải đứng ngoài vòng cấm và sau bóng cho đến khi bóng được đá.

Loạt sút luân lưu (penalty shoot-out) diễn ra khi hai đội hòa sau 120 phút thi đấu (90 phút chính + hiệp phụ). Mỗi đội sút 5 quả, nếu vẫn hòa thì đá luân phiên đến khi có đội thắng.

Penalty xảy ra khi phạm lỗi vùng cấm

Luật bóng ra ngoài sân – Ném biên, phát bóng hay phạt góc?

Một số luật bóng ngoài sân bao gồm: 

• Ném biên: Khi bóng vượt khỏi đường biên dọc, đội không chạm bóng cuối cùng sẽ được ném biên.

• Phát bóng: Khi bóng vượt qua đường biên ngang từ phía tấn công, đội phòng ngự được phát bóng lên.

• Phạt góc: Khi bóng vượt qua đường biên ngang và chạm cầu thủ phòng ngự cuối cùng, đội tấn công được hưởng phạt góc.

Luật thời gian thi đấu – Không chỉ có 90 phút!

Một trận đấu tiêu chuẩn có:

• 2 hiệp chính, mỗi hiệp 45 phút

• 15 phút nghỉ giữa hiệp

• Thời gian bù giờ ở cuối mỗi hiệp (tùy thuộc vào thời gian bóng chết, thay người, chấn thương…).

Luật bóng chạm tay – Có chủ đích hay không là yếu tố then chốt

Luật chạm tay trong bóng đá hiện đại rất khắt khe. Một cầu thủ phạm lỗi chạm tay khi:

• Chủ động dùng tay hoặc cánh tay để chạm bóng.
  Mở rộng diện tích cơ thể không tự nhiên (ví dụ: giơ tay cao, dang tay rộng...).

Tuy nhiên, nếu bóng vô tình chạm tay khi đang chống tay xuống đất để giữ thăng bằng, hoặc từ cự ly gần, thường không bị tính là lỗi.

Luật dành cho thủ môn – Không được "phá luật" trong vòng cấm

Thủ môn là cầu thủ đặc biệt nhất:

• Chỉ được dùng tay trong vòng cấm địa của đội mình.

• Nếu bắt bóng ngoài khu vực này, bị thổi phạt như cầu thủ bình thường.

• Không được bắt lại bóng nếu đồng đội cố tình chuyền về bằng chân (back-pass rule), trừ khi là đánh đầu hoặc dùng ngực.

Thủ môn không được bắt bóng do đồng đội chuyền về

Kết luận

Bóng đá không chỉ là tốc độ, kỹ thuật và chiến thuật, mà còn là sự tôn trọng luật lệ và tinh thần fair-play. Đừng để những trận cầu hấp dẫn bị gián đoạn bởi những sai lầm vì "ngáo luật". Hãy luôn cập nhật và nắm rõ các luật cơ bản, để dù là trên sân cỏ hay trên khán đài, bạn đều là người chơi thể thao văn minh. Nếu bạn muốn theo dõi các trận đấu hấp dẫn và học hỏi thêm nhiều tình huống thực tế đừng quên ghé qua xoilac tv top để cập nhật thêm những kiến thức chi tiết